Yn y darn nesaf mae hanes pedwar caplan. Beth ydy caplan? Ficer neu weinidog (minister) mewn capel preifat neu ar long. |
Dyma'r Dorchester - un o longau Gogledd America.
Darllenwch y dyddiadur yma gan ddyn ar y llong yn 1943.
Roeddwn i ar yr SS Dorchester ac roedden ni’n teithio mewn confoi gyda dwy long arall. Roedden ni wedi gadael Efrog Newydd ar Ionawr 23, a nawr roedden ni’n teithio tuag at yr Ynys Las. Roedd tua 900 o bobl ar y llong.
Roedd y capten yn poeni achos roedd llongau tanfor yr Almaen o dan y môr.
Am bum munud i un y bore, saethodd llong danfor dorpedo at ein llong ni. Yn sydyn, doedd dim trydan. Roedd pobl yn gweiddi. Roedd rhai’n rhedeg. Roedd rhai’n cerdded. Roedd rhai o’r dynion mewn panig. Roedd y llong yn mynd i lawr!
Ond doedd y pedwar caplan – George L. Fox, Alexander D. Goode, John P. Washington a Clark V. Poling – ddim mewn panig. Doedden nhw ddim yn gweiddi. Helpon nhw’r dynion o’r llong i mewn i’r cychod achub. Roedden nhw’n ddewr iawn.
Doedd dim siaced achub i bawb. Rhoiodd y pedwar caplan eu siaced achub nhw i bedwar dyn arall. Dewr iawn!
Aeth y llong a’r pedwar caplan i lawr i wely’r môr. Roedden nhw wedi helpu pobl eraill. Roedden nhw wedi achub pobl eraill.
Yn 1948, roedd stamp yn America yn cofio am y dynion yma.
Mae cerddoriaeth yn cofio’r dynion hefyd, Light Eternal gan James Swearingen.
Mae pobl yn cofio am y pedwar caplan ar Chwefror 3 bob blwyddyn – dyma Dydd y Pedwar Caplan yn America.
dewr | brave |
llongau | ships |
llong | ship |
yr Ynys Las | Greenland |
gadael | (to) leave |
Efrog Newydd | New York |
llongau tanfor | submarines |
saethodd | shot |
trydan | electricity |
gweiddi | (to) shout |
caplan | chaplain |
cychod achub | lifeboats |
siaced achub | lifejacket |
achub | (to) save |